Ek dink mens noem dit omgee.

Aan die Weskus by Lambertsbaai sit 'n digter sy vis en eet. Hy ruik die see. Hy gesels met die gawe vrou aan wie die restaurant behoort. Haar naam is Elsa. Die spyskaart val oop voor sy oë. Hy lees die woorde van 'n gedig.

 

Sy foon is byderhand. Op facebook stuur hy 'n boodskap. "Pieng!" sê my foon.

"Daar is drie van jou verse in haar spyskaart, sy en haar suster lees jou blog en lief jou verse."

 

Môre vlieg my ver-kinders weer huistoe. My hart ry skoppelmaai. Die Kaap is nie agter die eerste graspol nie. Ek waardeer my vriend se woorde. Ek waardeer Elsa en haar suster. Ek skryf dié mooiste storie nou op my blog. Ek dink mens noem dit omgee.

Nawinter.

3 Aug. 2014. Sondagmiddag. Dis stil. Net ek en my gedagtes. En jy speel die hoofrol. My liefste Chris. Hoe het hierdie ding gebeur? Tumor, bestraling, biopsie….nuwe,  ou woorde wat net na ons toe aangehardloop gekom het die afgelope dae, ongevraagd. Woorde wat mens eintlik nie wil hoor nie, maar dié keer het jy nie ‘n keuse nie.  Woorde wat ons nader na God bring, want nader na mekaar, dink ek kan ons nie. Ons het mekaar lief en ek bid vir jou die beste. Ons  glo vir jou die beste.

6 Aug. Gistermiddag het ons onder die kaal perskeboomtakke gesit. Dun vingers wat in die lug rond gryp bokant ons koppe.  Ons het gepraat oor “wat as” en “waarheen” . “Ons moet daaroor praat,” het jy ernstig gesê.  Ek het my trane weggevee en geluister, al wou ek nie.

Vanoggend lees ons saam Psalm 23: “Al gaan ek ook in ‘n dal van doodskaduwee, ek sal geen onheil  vrees nie, want U is met my.” Ons hou hande vas. Ons bid. Ons weet ons is nie alleen nie. Dié wete is ‘n krag-inspuiting, ‘n anker, ‘n troos.

Nà elke winter kom die somer. Mag ons sààm nog baie somers beleef.

Goeiemôre!

Dis half sewe. ‘n  Sondagoggend in Juliemaand. Agter die donker takke van die groot ou akkerboom voor ons huis, vou ‘n nuwe dag sy ligblou laken oop.  Ek was al vroeg wakker. Twee boepensbekers koffie verder en ek hoor die duiwe buite gesels. Op die huis se dak sit hulle met opgepofde vere. Vanoggend is nie so erg koud nie.

 Ek sit hier en dink. Ek dink aan my mense:  my kinders, my man, my vriende.  Ek dink aan die wonderwêreld wat die  internet vir ons geskep het.  Gister kon ek op facebook sien my niggie in die Kaap wil haar klavier verkoop.  My ander niggie in Alberton se kleinkinders kuier by haar vir die vakansie. Vanoggend het ek saam met Magriet van Tolwe verlang na die lente. Môre sal ek weer met mense op die nuwe kunswebblad gesels wat ek waarskynlik nooit in my hele lewe ooit gaan ontmoet nie. En dit nogal in Engels! Dis ook al plek waar ek deesdae Engels praat…op die internet.  

Ek het onlangs my oorlede Pa se neef Kosie op ‘n gedigteblad raakgelees. Wat ‘n heerlike herontmoeting!  Iemand stuur ‘n e-pos met mooi musiek en Vincent se skilderye en ek sing hartlik saam: “Starry, starry night!”  Elke môre groet Maree van Tarlton, Pieta van Kleinmond en die uwe mekaar op Redbubble.  (Ek “werk” mos eintlik daar:  ‘n Gasvrou vir die groep AFRIKAANS.  Dis so lekker! Ek en Maree ontvang foto’s en kuns van oraloor in die wêreld. Daar is so baie talentvolle mense op Moederaarde en ook in die kuberruimtes. Ons deel baniere uit en reël uitdagings in ons groep. Ons kry self ook hope inspirasie deur net na al die interessante en mooi werk van ander te kyk en dit te waardeer.)

Op facebook is ‘n magdom interessante gedigtegroepe.  Dis wonderlik om myself te “verdrink” in talentvolle digters soos Erna Jo, Marie Bredenkamp, Naudé Kritzinger , Francois Viljoen en nog baie ander se lieflike digwoorde. Ek kan nog so baie by hulle almal leer.  Ronell Marais se absolute lewensvreugde is ‘n daaglikse inspirasie.

Baie maal, as ek na my kinders verlang, loer ek wat op hul profielblaaie aangaan en weet ek dis weer hoogtyd vir lekker saamkuier in lewende lywe. Aanlynkuiers verskil grootliks van die ware Jakob, al troos dit in ‘n mate.

Die belangrike ding om te onthou in vandag se wêreld met allerlei kommunikasiemiddels wat tog so gerieflik en gemaklik kan word,  is dat ons steeds tyd moet maak vir mekaar en vir die dinge rondom ons. Ons moet gebalanseerd lewe. Om buite in die vars lug rond te loop of net stil te sit en luister na die voëls in die tuin, ‘n akkedis te sien wegglip tussen die vetplante en aan die einde van die dag die lug  te sien verkleur  in die weste….dis alles lewensbelangrike  sielskos.

Mag jou dag vol mooi wees: ingekleur met God se genade, vandag, môre en ook oormôre. Mag jy vreugde vind in die klein dingetjies, tyd maak vir dit wat werklik geluk en blydskap bring……stil word in jou kleinheid en jubel in jou grootsheid.  En mag ons mekaar aanvaar net soos ons is. Elke dag is ‘n leerskool en bied nuwe uitdagings.  

Mooi loop tot volgende keer!

Verwondering

Winter is nie net grys wolke

en kaal boomtakke nie

dis nie net flenters koerantpapier

wat vastoffie teen 'n geroeste draadheining nie

dis nie net die duiwe wat pofveer knipknipoog

op die gevriesde waterbak in die voortuin

neerplof om dorstig te pik-pik aan klipharde ys nie

nee, winter is meer

dis boontjiesop en bredie

en die blou van jou oë

wat helderder as ooit

in hierdie vreeslike vaaltes

voor my kom staan

dis 'n onverwagse glimlag

wat soos 'n kniekombersie van sybokhaar

oor my yskoue hande en hart kom knus

en sagte toemaarwoorde

vir my sê

o ja, winter is méér

Elizabeth Kendall ©

Gedigte en duiwe

My dag begin soos duiwe

wat pofveer neerdaal op die nok

en soos 'n warm sonstraal

al die weemoed

uit die winterkoue haal

Dis duiwesang wat aan my dak kom hang

soggens as die nag sy voorkop skoon vee

 en die dag sy grys stoppelbaard begin wys.

Elizabeth Kendall ©

My plek

Elke mens moet 'n plek hê: 'n plek waar jy kan werk, kan speel, kan droom. 'n Plek waar jy kan lag of huil of sommer net wees.  Ek is so dankiebly oor my plek. Toe die kinders nog almal in die huis was, was dié plek die twee oudstes se slaapkamer.

Elke oggend begin my dag hier...in stilte. Ek lees Bybel en bid.  Ek het dit nodig, dis soos batterye laai, dis soos asemhaal...ek kan my nie 'n dag daarsonder indink nie.

En natuurlik is die lekker warm koppie koffie 'n bonus!

Dié vertrek is nou 'n kunsgalery. Soort van. Kyk maar self! Ek stal skilderye hier uit, dié wat op bestelling is en dié wat nog gekoop moet word, dié wat my nooit wil verlaat vir geld nie en dié wat ek verniet weggee...

Soggens klouter die winterson stywebeen hier by die venster in. Hier kan ek lekker alleen wees. My tafel staan reg langs die sonkol. Ek luister musiek of sommer net radio.

Baie maal luister ek net na die stilte of die voëls hier naby. Dis heerlik om hier te kan wegraak van die wêreld af en te doen wat ek wil, hoe ek wil en wanneer ek wil. Dis kos vir my siel! Ek het dit nodig. En ek geniet dit so.

In die een hoek bly my boeke en baie foto's....albums vol van my en hom, ons gesamentlike kleinkinders, kinders, familie en vriende in en uit elke stadium van ontwikkeling en groei en saam menswees.

Hier skryf ek ook soms verse as die goeie muse oor my neer sou daal.... woorde in my lieflingtaal.

In die lekker groot ingeboude kaste is daar baie pakplek vir al my goeters...skryfgoed, papiergoed, verf, kwassies, paletmesse...ag sommer alles.

Teen die kaste plak ek die skilderye wat op x-straal gedoen is: vir die lekker en vir die mense wat kom inloer om saam met my te geniet! Ek hou nie meer uitstallings in die tuin nie. Bronkhorstspruit is nie 'n kunsdorp nie. Ek stal my werk uit op die internet. Daar is verskillende webblaaie:

http://www.paintingsilove.com/artist/elizabethkendall

en

http://www.redbubble.com/people/happyart

en

http://www.southafricanartists.com/showartist.asp?Code=KENDA001

Ek het al wonderlike terugvoering van aldrie hierdie webblaaie gekry. Dis elke keer 'n yslike verrassing en 'n groot blydskap!

Hier word baie nuwe skilderye gebore....ek werk graag op die tafel, soms gebruik ek die esel wat Liefman vir my op my verjaarsdag present gegee het.

 Langs die venster staan die voëltjies se waterbak.

Dis van hierdie hoek af wat ek hulle "bekruip" en my bes doen om mooi foto's te neem. Soms werk dit, soms nie.

En hier staan my "gewete"...as ek voel my klere sit nou bietjie te styf, dan trap ek fiets vir 'n week of twee en die Kaap is weer Hollands. Ek is nie vreeslik lief vir oefen nie, maar in die wintermaande is dit tog lekker om die stram en stywe skarniere bietjie op te warm... en dis glo gesond vir 'n mens, sê dié wat weet!

Elke mens het 'n plek nodig. Hierdie is my plek.

En ek sê dankie daarvoor.

Nag

ek kon die stilte hoor
net die sleutels op die swart bord
wat saggies keel skoonmaak
'n dofgeluid van 'n ver-kar -

en verder niks

dis vroegherfs om my arms...
het vergeet om te onthou
dat dit dalk koelerig
hier voor tussen die verf,
die nat skilderye
en die baie foto's van naby-mense
gaan wees

sal ek die ou trui van my Pa
uit die kas haal en my toekokon -
so papie-beskut
aan hom vasklou
en met geslote oë
net bewus wees van sy nabyheid

en verder niks

Elizabeth Kendall ©

Bosvelddrome.

Waar haak-en-steek in louwarm
Bosveldstilte groei
en volstruise agie-grootoog
verby ons venster loop
daar trek my hart ‘n punt

Ek wil weer tarentale hoor
patrys en vink
wat slukke sonlig soggens drink
en by die groot maroelaboom
of langs ‘n kanniedood
wil ek die stofpad ruik
ek wil die appelblaar hoor praat
die huilboerboon se skadus
oor my skouers vou
in my verlang na jou

en saans onder ‘n sterrekombers
wil ek lê-luister na jou warm woorde
jou liefhêlied-akkoorde
ek wil dit vasbind aan my lyf
en jubelsange daaroor skryf

Elizabeth Kendall ©

I know a place in Africa
Where the mountains touch the skies of blue
And the valleys shelter vines of green
Where the trees spread out a cloth of mauve
And the bushveld wears a coat of beige.
Wayne Visser

Huppel steeds op die Hoogland

Vyf uur stop ‘n wit bakkie voor ons motorhek. Hagar, ons swart Labrador is ook die “deurklokkie.” Met een harde blaf kondig hy uitbundig elke besoeker aan. Ek loer na buite. My hart slaan tamboer in my binneste. Uiteindelik! My honderd boeke, my bundels wat ek op 7 November 2009 begin beplan het, aan gewerk het, oor gewonder het….dis hier, vóór my deur!

My drome, my gedagtes, my blywees en my seer in woorde en letters op wit papier gedruk, gebind en in boekvorm gebore in die jaar 2010 met sagte foto’s tussen-in van skilderye en kleinkinders (natuurlik mos!) Die buiteblad is een van my skilderye wat my baie na aan die hart lê. Kan mens emosies in ‘n buiteblad vasverf? Ek het probeer.

Sedert Januarie 2010 was ek en my uitgewer op gereelde basis in elektroniese verbinding met mekaar. Haar volgehoue onderskraging en hulp was baie dae ‘n riem onder die hart. Ek onthou hoe die grys mat hier in die voorkamer vol papiere gelê het en ek nie geweet het waar om te vat en waar om te los nie. Hoe begin mens uitsoek as twee-honderd-drie-en-vyftig verse en honderd-vyf-en-twintig opstelle voor jou lê? Hoe kan jy sommige van jou “kinders” eenkant toe stoot en net party op jou skoot tel?

Ek het vasgebyt, elke dag ‘n bietjie meer orde probeer kry. En soos die tyd omgegaan het, het ek die bekende stemmetjie in my agterkop hoor praat: “As mens iets begin, moet jy dit klaar maak!” Miskien was dit my oorlede Ma se stem wat ek gehoor het. Miskien het my oorlede Pa my stil staan en bekyk terwyl ek voor die rekenaar gesit het en aan “my boek” gewerk het, want ek kon hom hoor sê: “Dis mooi Sussa, my ou doggie!” Daarom het ek aangehou. Dag na dag. Week na week. Met kort onderbrekings tussen-in. Dis glo normaal.

Teen einde Februarie het ek die uitsoekgedigte bymekaar en in verskillende afdelings ingedeel. Net daar saal ek die wildste perd in my stal op en besluit om my manuskrip aan Protea Boekhuis te stuur. Hoekom sal ek nie probeer nie? Dit gaan baie minder kos en ek sien al hoe lê my boeke op die rakke van uitsoekboekwinkels. Ooroptimisties en heerlik windgat! Na ‘n paar weke kry ek ‘n pragtige briefie:

Dankie vir die voorlegging van jou manuskrip met bogenoemde titel. Hier volg die keurdersverslag:

Die skryfster het ’n manuskrip van 95 verse verdeel in sewe afdelings ingestuur vir keuring. Die gedigte is taalkundig goed versorg en die byvoeging van lyntekeninge en foto’s dra by tot ’n keurig versorgde manuskrip.

Die meeste gedigte sluit wat toonaard betref aan by die titel en laat ’n indruk van blymoedigheid en lewensvreugde by die leser. Die verse is onpretensieuse, rymende gedigte oor alledaagse ervarings, maar ook oor die liefde vir God, die medemens en die wêreld om ons. Gelukkig maak die skryfster haar selde skuldig aan rym- en metrumdwang en vloei die verse taamlik ongedwonge. In hierdie bepaalde nis skryf sy regtig netjiese verse.

…met ‘n effe, kom-ons-noem-dit “hartseer” einde: Die oorgrote meerderheid verse is egter, ten spyte van die meriete daarvan, nie die soort wat Protea Boekhuis publiseer nie en die manuskrip word nie vir publikasie aanbeveel nie. Die skryfster word aangeraai om haar manuskrip liewer aan ’n uitgewer wat wel geskenkboeke uitgee, voor te lê.

Ek het maar soos Job van ouds toegelaat dat my vriende my troos en my bystaan. En hét hulle nie! Ek wil nie name noem nie, maar daar is dierbare mense in my lewe, dit sluit my liefhê-naby-mense in, wat altyd positiewe aanmoediging en onderskraging gee. Ek is mal oor julle. Julle weet goed wie julle is. My droefheid het omgesit in blydskap toe ek met nuwe moed besluit om self te publiseer. Ek het na my bankstaat gaan loer en somme gemaak. Ja wat! Kom wat wil, vanjaar wil ek ‘n boek publiseer.

Gedurende Maart en April het die e-posse van hier tot by my uitgewer en weer terug soos windswaels deur die blou lug gevlieg. Op 21 Mei laat weet sy my die bundel gaan drukkers toe. Ek jubel en juig en bid. In my diepste hart lê die opgewondenheid en prut.
’n Eie bundel! ‘n Droom wat waar word! Op 26 Junie laat weet my uitgewer:
Die laaste proef was pragtig. Word volgende week gedruk. Hiep-hiep-hoera!!!
Aan die tuisfront hiep-hiep-hoera ek nog drie desibels harder...

Op 14 Julie bring my kinders die boeke van Pretoria af. Ek voel soos ‘n kind wat ‘n groot krismisboks gekry het!! Niemand is tuis nie. Net ek. Ek maak die kartonboks met bewende hande oop. “My boek, my boek!” sing dit in my ore.

Was ek elf toe ek vir die eerste keer gedink het ek wil eendag ‘n boek skryf? Of was dit in St. 9 toe Ben Olla my opstelle aan die klas voorgelees het en ek ‘n skaam tienerkind was en blosend na my eie woorde geluister het terwyl my klasmaats doodstil sit en saamluister? Ek weet skielik niks. Ek weet net die boks is vol boeke, myne.

Toe ek die eerste boek oopmaak, val ‘n swaar, swart sluier van teleurstelling oor my skouers. Dit kan nie wees nie... Ek blaai verder. Vou die boek oop. Dit is. Die boek is swak gebind. Dit trek oop op die nate, soos ‘n leer in ‘n kous sit die oopgetrekte bladsye daar. En die foto’s, dis dof. Ek hét mos my bril op! Ek haal die bril af. Nog dowwer. Ag nee! Ek gryp ‘n tweede boek uit die boks, dieselfde storie. Nog een, nog een. Almal wil uitmekaar val.. Net genade wat die blaaie nog in posisie hou. Ek is kwaad. En hartseer. En teleurgesteld.

Toe Chris tuiskom, sien hy die boeke. Hy glimlag. Hy sien my ook. “Wat is fout?” vra hy, sy gesig ‘n vraagteken. Ek wys en vertel .”Dit moet reggemaak word,” sê my kalm man doodgewoon en rustig. Die swart sluier wapper by die venster uit. Ek pak die bul by die horings. My uitgewer is amper meer ontsteld as ek. Sy het nie die laaste kopie gesien nie.

Om ‘n lang storie kort te maak, die drukkers is geskakel en het verskoning gemaak. Daar was redes van hoekom en wat en waarom. Daar is mos altyd redes! Ek bekyk die boek met ander oë. Ek noem alles wat my pla. Hulle maak alles reg. My kwaadwees, my hartseerwees en my teleurstelling gly stadig weg soos die sand in ‘n uurglas. Die foto’s sal donkerder gemaak word. Die buiteblad sal verander word. Die boeke sal ordentlik gebind word. Dis ‘n belofte. Ek wag. Die dae gaan s-t-a-d-i-g verby.

Op 20 Augustus 2010 stop ‘n wit bakkie voor ons motorhek. Twee kartonbokse word die huis ingedra. Hagar blaf en swaai sy stert. Haastig maak ek die bokse oop. My boeke is mooi! Al honderd van hulle! Blink lê die buiteblad met my hart se skildery daarop: “Huppel op die Hoogland”

Ek jubel en ek juig. Ek voel klein en bly en gelukkig. “Dankie Here!” fluister ek terwyl ek my eie en eerste boek oopblaai en my oë soos vlinders oor die bekende woorde vlieg.
Is dit nie interessant dat die boek nege maande geneem het om “gebore” te word nie?!

 

Ns.  My "baba" is byna twee jaar oud en het met klein treetjies die wye wêreld ingestap. Daar is nog net enkele eksemplare oor hier op my boekrak, al die ander is verkoop, 'n klompie weggegee aan kinders en familie. Intussen is meer verse gebore, meer stories geskryf. En 'n splinternuwe droom begin geboorte kry...wat sou die lewe tog sonder drome wees?

In die twee jaar wat verby is het ek ook baie meer krities en "oop" geraak vir my eie en ander se skryfwerk. En ek het baie geleer. Ek leer elke dag nog steeds. Een swaeltjie maak nie 'n somer nie. Een gepubliseerde boek maak nie van 'n mens 'n digter of  'n skrywer nie. Daar moet nog baie water in die see loop. En die see is groot! Die liefde vir taal en woorde sal altyd deel van my wees. En die vreugde om dit te deel ken geen grense nie. 

Die skildery in olie gedoen.

‘n Present vir my kind

Dis 'n liefie-kombers
met 'n vrolike vers
om jou in toe te vou
en teen jou vas te hou

Dis 'n lekkerleefding
wat jou hart sal laat spring
as jy gaan piekniek maak
en sagte stories droom
wat aan die sterre raak

As jy saans voor jou kaggelvuur sit
en vaak-gebedjies fluist'rend bid
vou jou dan toe in dié sag-kombers
(of steek maar aan 'n opsitkers!)

So snoesig en warm
soos 'n mamma se arm,
sal jy slaap en droom
so vaak en loom.

En as die winde woedend waai
en die hane veels te vroeg al kraai,
wikkel jou toe in dié liefieding:
jy het my nog net vreugde gebring!

Elizabeth Kendall ©