My wêreld

Voor dié winter begin het, het sy yskoue vingers alreeds my keel toegedruk en het ek gewonder hoe op aarde gaan ek vrou-alleen dit regkry om deur 'n maandelange grou-grys winter te kom. Maar ek het! Die winter is besig om sy koshuiskomberse op te pak en anderland toe te trek. 

Ek het omtrent 'n jaar laas geblog. Miskien het my woorde opgedroog. Miskien was niks-sê-nie 'n manier om deur 'n dag te kom. Miskien wou ek maar net eers mooi dink voordat ek praat. 

Want amper soos in "Blok jou!" het my hele lewe sedert September 2016 verander. Ek was broos en stukkend. Ek moes myself van vooraf leer ken. Ek moes leer hoe om alleen reg te kom. Hoe om nie toe te gee aan selfbejammering en negatiewe denkpatrone nie. Hoe om iets raak te sien wat kleur aan 'n dag kan gee. Ek moes weer leer glo en hoop en vertrou.  

Dwarsdeur al elf maande wat nou al verby is sedert my geliefde Chris se dood, het my bietjie familie, vriende en vriendinne my gedra, gehelp, bemoedig. Die voëls in my tuin het gebly. My kinders het wonderliker geword as wat hulle ooit voorheen was. My kleinkinders het my ge-oumie en geliefie. En die Here het vir my gesorg. Bo alles. Elke dag. 

Ek het my hele huis laat verf, binne en buite. Skoongewaste gordyne in elke vertrek, die mure net 'n titsel donkerder as spierwit. Die hele huis staan oopgesig en lag vir welkom besoekers. Alles is vars en flatervry. En ek alleen kon dit regkry. Hoera! Ek het my twee yskaste (een 'n vrieskas) ingeruil op 'n splinternuwe, kleiner yskas wat minder krag verslind. Ek moet krag probeer spaar, die rekening moet krimp. Ek het planne. 

O, ek het darem verse geskryf, dit gepubliseer op my fb-blad: Verse en vrolikhede. Dikwels hartseer woorde wat trane trek en simpatieke meegevoel uitlok. Op 'n manier het dit tog verligting gebring, maar ek het nie baie daarvan gehou nie. Ek wou so graag liewers net weer vrolik wees. Jare der jare gelede het my ma mos gesê: "Jy kan bly wees jy het so 'n vrolike geaardheid, my kind!" Min het sy geweet hoe droewig ek sou word.  

Ek dink die belangrikste ding wat ek die afgelope (amper) jaar geleer het is om net myself te wees. Soms kon ek gladnie my emosies beheer nie en het spontaan gereageer op iets wat 'n herinnering weer laat oopvlam het. Dan wou die vuur daarvan my verteer. En dit was goed. Ek weet ook nou dat verlies en verlossing nie in een asem gesê kan word nie. Ek besef ook dat die seer altyd sal bly, dat ek daarmee sal saamleef, saamhuil, saamlag. En dat dit nie saak maak nie. Ons lewe maar een maal. Herinneringe is 'n goue draad wat deur elke dag verweef word. 'n Kosbare kleinood.  

Gister in die tuin, kamera in die hand, het iets moois in my binnekamers gebeur, sonder dat ek daarvoor gevra het. Of het ek? Ek het nie net gekyk nie. Ek kon weer sien hoe mooi dit hier om my lyk. Al was hy nie meer hier nie. Die appelkoos- en perskebloeisels het glimlaggend aan hul dun takkies gehang. Die hemel was blouer as ooit, wyd en oop. Ek was bewus van God se groot genade. En ek het geweet ek kan Hom vertrou met my onbekende toekoms. 

Skielik het ek weer my ma se "vrolike kind" geword, sommer net so!  

  

Een van my verse:

26 Aug. 2017

Ek het aan jou gedink

toe jasmyn in pienk en wit

baldadig-bly oor die heining tuimel

toe appelkoos se eerste bloeisels

blosend aan dun takkies swaai

ek het aan jou gedink

toe geelgroen glasogies

vrolik van tak tot tak vlieg en fladder

toe tortel troosteloos sy solo sing

en heimwee in my hart en oë bring

ek het aan jou gedink

toe ‘n nuwe dag die dorp oranje inkleur

toe kleinkinders met blink oë en baie lag

kom hallo sê

 ek dink nou aan jou,

nou en elke dag

Elizabeth Kendall ՙ©

Langs die pad

Dis Goeie Vrydag. In die kerk ontroer die woorde van Skrifberyming 7 my:

Hy het die lyde op Hom geneem,
wat nou ons hart van Hom vervreem;
en al die smarte wat ons pla,
het Hy gewilliglik gedra

Ek dink aan Chris. Chris wat alleen tuis is, hy en die honde. Chris wat nog so swak is, tog so moedig. "Ons is te haastig," sê hy gisteraand. "Dis maar twee maande nà die laaste bestraling."  Ek weet. Ons moet leer om geduldiger te wees. Hy sàl weer sterker word. Ons glo dit. 

Nà kerk vat ek my kamera en ry 'n ent uit die dorp. Ry om te gaan kyk of daar mooi kosmos langs die paaie is. En om te leer van geduld. Die kosmos is min vanjaar, nêrens sien mens meer die dieppers /maroon kleure nie, net blertse wit en ligpienk. Tog bly dit mooi.... en foto's neem bly maar een van die heerlikhede waarmee ek myself daagliks bederf. 

Net God weet wat vir ons elkeen die beste is.

Ons moet daarom daarna streef om die gawe van geduld aan te leer, sodat ons binne die wil van God kan lewe. Hierdie geduld kan ons maar net van Hom af bid.

Om te wag is vir ons altyd moeilik. Tog leer ons so baie uit die natuur. 

“Staan stil en ruik die rose”, soos ’n ou Engelse spreuk sê. Maak tyd om die lewe te geniet. Ek het die kosmoskleure en die vaal grasvelde vanoggend geniet. En baie geleer. 

Internetloos

Ek wil-wil myself jammer kry. Dis vandag die derde lang dag sonder internet. Die eerste een was nie so erg nie. Oudergewoonte was ek baie vroeg wakker en het gesien net vier van die vyf modemliggies brand. Ag tog! Ek het ge-Bybel en gebid en gekoffie en moes vroeg saam met Jolanda  ry om Pretoria Streekkonferensie van die Vroue Landbou Unie te gaan bywoon. Heimlik het ek gehoop die vier brandende modemliggies sou weer vyf wees as ek terugkeer.

Helaas! Dit was toe nie die geval nie. Ek het my diensverskaffer gebel. “Dis Escom se loadshedding!” is aan my gesê. “Dit het oral groot probleme veroorsaak! Jy sal Telkom moet bel.”

Om Telkom te bel, sit nie in elke ou se broek nie. Dié van julle wat dit al gedoen het, sal weet waarvan ek praat. “To report an existing problem, press one! “ “To do this...press two! To do that...press three!” “Klangelêngelêng!” speel onaardse musiek in my ore. “Thankyou for your patience! Our service consultants are all busy at the moment. We will answer your call as soon as a consultant is available!” Oor en oor. Oor en oor. En ek hou aan. Ek luister wraggies daarna. Oor en oor. Niemand doen moeite om die foon op te lig aan die anderkant nie. Niemand. Na ‘n uur is ek moeg.

Later probeer ek weer. Geduld is die wagwoord. Na tien minute antwoord ‘n witman. Sela. Engelse aksent. Sy naam is Chris. Amper soen ek hom dwarsdeur die telefoon. Hy vra ek moet die modem afskakel. Ek doen dit. Skakel weer aan. Hy toets dit waarskynlik aan die anderkant, ek hoop en dink so. “There is a problem with the exchange!” Hy vra my selnommer. Hy sal dit rapporteer. Hulle sal vir my ‘n "fault"-nommer stuur.

“Hoe lank gaan dit vat?” vra ek die “million dollar question” op my mooiste Ingils.

“Difficult to say. Maybe tomorrow...” probeer hy my troos. Ek weet dis nie waar nie.

Dis nou al oremôre en niks het gebeur nie. O, ek het Vrydagaand ‘n sms gekry wat sê die ADSL is “restored”. Ek kyk. Nee, dit is nie. Ek stuur ‘n groot “NO” as antwoord terug aan wie ookal in ‘n droomwêreld  lewe.

Saterdagoggend het ek ‘n faultnommer per sms gekry. Die derde dag. Dit reën en reën. Niemand sal “exchanges” regmaak as dit so reën nie. Nog reën word voorspel. Intussen gaan my foon ook van die MTN netwerk af. “Yellow!” antwoord die MTN-stem. Ek wil amper sê “BLUE! Not yellow”, maar laat hulle begaan. Gelukkig word die foonprobleem redelik gou opgelos. Daar was fout met een of ander “setting”.

Ek bel my diensverskaffer om te hoor wat hy sê.

“Wat gaan aan?”

“Ons het gehoor MTN het ook gecollapse!”

Ek wil sommer ook koelêps.

My tweeling verjaar vandag. 33 jaar oud. Ek was 33 toe ek hulle gekry het. Wonderlike seëninge, altwee is gelukkig getroud. Ek stap deur die tuin, probeer om nie aan die klein-jakkalsies-wat-wingerde-opvreet te dink nie.  Dit voel asof my naelstring met die res van die wêreld afgeknip is, sommer netso, sonder enige waarskuwing. Dis goor.

Môre is Sondag. Ek het min hoop dat daar op ‘n Sondag iets gedoen gaan word om die toestand te verbeter. Wat my pla, is dat ek betaal daarvoor. Baie. En ek kry geen diens nie. Nul per mond. Ek voel soos ‘n pasiënt.  

Iewers in die nag se kleinste ure word ek wakker. Ek lees Solly se boek en ek praat met die Here.

Ek wonder oor VLU Noord se uitnodiging aan my as “Kunstenaar van die Jaar”. Ek beter begin dink wat ek gaan sê, wat ek gaan doen, wat ek gaan saamneem. Meimaand is nie meer so ver nie. Ek ruik die reën en die nattigheid in die tuin onder die donker bome toe ek Brakkies uit laat gaan om te piepie. Doodstil in die nag. Die fontein se water is die enigste geluid wat ons hoor. Dit bring vrede en kalmte. Ek gaan maak vir my koffie. Dis half vier op ‘n Sondagoggend. Daar is iets heerliks aan alleen wakker wees. Ek tel my seëninge een vir een.

En so het nog ‘n dag vebygegaan. Ek het myself besig gehou met ander dinge, met Chris gekuier en musiek geluister. Aand se kant bel ek Telkom. Om ‘n lang storie kort te maak, die knap konsultant aan die ander kant laat my toe, seker uit desperaatheid, ‘n tandestokkie in die modem druk. Sy verwys my na ‘n “high level fault”-konsultant. Lg. reken sy kan my nie help nie, my diensverskaffer moet. Ek bedank haar innig...vir niks... en sit die foon neer.

Wat was my verbasing groot, toe ek sien VYF liggies brand by die modem! Dit lyk soos “Sun City” hier onder die tafel! Jubelend skakel ek die rekenaar aan, net om weer teleurgestel te word. Google wil nie oopmaak nie, geen konneksie. Ek bel vir Anton op die heilige Sondag. “Meisiekind, daai tandestokkie het gemaak dat jy jou “password” verloor het!” Ag tog. Wat is ‘n pensioenaris nou sonder ‘n password?  Hy belowe om môre ‘n draai by my te kom maak en alles te herstel. Ek loer na die vyf troosliggies.

Vandag is môre. Die vyfde dag sonder internet. Dis Maandag en dit reën en reën. Plas-plas-plas, val die druppels hier buite op die plaveisel. ‘n Nuwe, nat dag lê voor.  Kom ons kyk wat gebeur vandag.

Hoera!! Die diensverskaffer-jongeling het Maandagoggend redelik vroeg alles kom opfix! Nuwe password ens. ingesleutel. Alles werk weer. Klopdisselboom. Of laat ek liewer sê: “connected”!

Is dit nie ‘n storie dat ons so afhanklik is van dié dinge nie? Dis maar hoe dit is in 2014. Hoe gaan dit wees oor ‘n geslag verder wonder ek... 

Tyd.

 

Dis warm. En stil. Ek lê op die dubbelbed in die rondawel en kyk na die houtbalke, voel die koelte van die grasdak. My gedagtes vat sommer pad.

 

Ou Swarthond lê in die sand langs die rondawel. Hy het vir homself ‘n holte daar gegrawe , lekker knus en minder warm as op sy kombers. Hy pas my op. Werk ek voor in die kamer waar die rekenaar is, rig hy hom in langs die groen klimopblare wat die hele voorste muur van ons ou huis toerank. Hy lek sy pote skoon, lê met sy kop op die sement. Tevrede.

 

Wat hou die toekoms in? Ons weet nie. Om vandag te geniet is die belangrikste. Om gister se herinneringe te koester, is ‘n toedraaigeskenk uit God se Hand. En op hierdie hoekerf waar die akkerboom voor in die straat op aandag staan en honderde herinneringe in sy dik stam opgaar, hier waar die moerbeie swart en soet in trosse hang wanneer Oktobermaand aan die voordeur klop, hier waar die ana- en kareebome hul sagte skadu’s oor ons skouers gooi……in hierdie toegerankte huis lê hope herinneringe.  

 

Hier was ek ‘n kind. Hier was ek  ‘n jongmeisie. Hier het ek ‘n vrou geword. My ouers se spore lê hier, my oorlede broer, my sussie. Tussen hierdie mure het ek al emmers vol trane gestort, gelag , gesels, gehoop, gedroom, gebid. Gelééf in oortreffende trap ja...

Ek was die middelkind. Saam met my Ouboet albaster en giffie gespeel en Cor Dirks se Uile boeke gelees of die Skatkis Deel 1 verslind. Hy kon só lag as ek bang geword het wanneer hy “Die Mensvreter” daaruit voorlees met die nodige stembuigings en nuanses. Saam met Kleinsus pop gespeel, sywurms versorg, Saartjie Baumann en die Maasdorpreeks gelees, Stories van Rivierplaas.  Saam met maats springmielies geëet bo-op die pompkamer se dak, tou gespring, vye gepluk, geskiedenis lê en leer op die grasperk. Soggens wanneer Fanus Rautenbach se Penniefluitjie Kwêla speel op my fiets geklim en skooltoe gery…….waar lê daardie jare nou?

(So om en by een-en-twintig jaar oud....)  

Dié huis het al dikwels metamorfoses ondergaan. Na my egskeiding meer as twee dekades gelede,  laat verf ek die dak pikswart, die mure spierwit. Heelwat later kom daar genadiglik weer kleur in my lewe en verander die huis se voorkoms elke paar jaar.  Binne verander ons ook baie: haal die matte uit, skuur die plankvloere glad en blink. Ons restoureer ou meubels, hang helderkleurige prente oral teen die mure,  foto’s van kinders en kleinkinders. Ons huis lewe. Die bome word al groter en meer skaduryk, daglelies en rose blom en bloei, die litroos trek ‘n bloedrooi somersrok aan…. geheel die tuin word ‘n kuierplek, ‘n rustige hawe, ‘n groen stilhouplek en lafenis vir elke dag. Elke jaar kook ek appelkooskonfyt, maak perskeblatjang, deel vrugte uit aan vriende.

Die voëls kom kuier by die fontein wat Chris en die kinders een jaar vir my gegee het op my verjaarsdag. ‘n Koel stroom water spoel voortdurend uit ‘n groot pot tot binne-in ‘n klipdammetjie. Heerlik is dit om daar te sit en droom, die vrede in te drink, te luister na die duiwe se gekoer-koer of die mossies se tjierie-tjierie tjirpgeluide. En soms, as jy gelukkig is, die kakelaars bo in die boomtoppe te hoor roep.

 

Partymaal wens ek Pa of Ma kon net gou kom inloer en kyk hoe lyk dit nou. Sou Ma tog nie die tuin geniet het nie! En ek hoor al Pa se stem: “Sussa, julle het dit so mooi gemaak. My ou doggie is agtermekaar. “ As hy vir my só gesê het in my jonkweesjare toe Die Lewe nog so vreesaanjaend  gelyk het, het ek sommer weer sakke vol moed gehad vir wat ookal voorlê. ‘n Mens vergeet nooit jou ouers nie. Nooit.

 

My kinders is nou almal grootmense. Ek het hulle een vir een in hierdie huis grootgebid en van hier af uitgestuur na die wye wêreld om hul eie paadjies te loop. Hoe baie maal het ons nie weer heerlike saamkuiers belewe onder die moerbeiboom langs die braaivleisplek of gesellig aan die eetkamertafel nie. Op sulke tye sorg Chris vir heerlike potjiekos of skaapribbetjie of ander wonderdisse wat hy kan optower. Wat ‘n voorreg is dit nie vir my om ‘n man te hê wat lief is vir kosmaak nie!

 Toe ons nuwe bure gister intrek, maak hy vir hulle spaghetti bolognaise en ek maak ‘n bak gesonde slaai. Ons doen dit uit pure blydskap, want die huurhuis het leeg gestaan vir ‘n maand. Dis so lekker om ons soort mense daar te kan hê, ganse van dieselfde dam. ‘n Seëning van Bo.

Ons droom om in die Bosveld te gaan aftree is nog lank nie begrawe nie.Ons huis is steeds in die mark.  Tog besef ons dat alles op die regte tyd gebeur, dat jou lewe nie in eie hande is nie, dat die Here jou koers en pad bepaal. Ek het gister heerlik binnepret gehad na kerk toe ou Tannie Ann my bemoedig met die woorde: “Los alles vir die Here. As jy Hom iets vra, dan gee Hy dit vir jou. Hy hoor, Hy is nie doof nie!”  Daarom is dit lekker om nog tuin te maak, VLU beplannings te doen vir volgende jaar, gesellighede en funksies by te woon in die dorp of by die kerk en elke dag se menswees te geniet.

Wie weet, volgende jaar hierdie tyd bewandel ons dalk grasgroen  Bosveldpaadjies, neem foto’s van rooikophoutkappers in mopaniebome, sit saans by ‘n hardekoolvuurtjie en sien soggens die son goudgeel en vlammend agter die bome uitloer om sag en warm op ons te skyn. Sonskyn in genadestrale. Maak nie saak waar jy jou op aarde bevind nie. Dis altyd daar.

 

 

 

 

Op pad

Die lewe is 'n oogknip

die lewe is so kort

jy dink nog dit is dagbreek

as skemer oor jou stort

So snelverby, so skielik,

so onverwags en gou

lê jou ma-se-hande

op eie skoot gevou...

Oor kreukels en oor klippe

het jy jou pad geloop,

langs hemelhoë transe

vol liefde en vol hoop

Waar slingerpaadjies wegraak

in woude, diep en groen

het jy die lewensreis

met God se hulp gedoen.

En voor jou wag die wonder

van werk wat nog moet kom,

dan prys jy met jou lippe

gee alle eer aan Hom!

Elizabeth Kendall ©

Die lewe

Tussen laas Maandag en nou

het baie dinge verbygegaan

en verander in onthou

maar vandag, vandag

het ek jou heerlik hoor lag

en ek het perde sien galop -

kloppetieklop

kloppetieklop

jou hand oor myne voel streel

toe ek jou bril skoon maak

(jy't gesê die wêreld lyk dof)

was dit die wasem

of was dit maar ons asem -

kloppetieklop

kloppetieklop

eendag sal die deure sluit

die amandelboom sal bot

die goue oliekruik

sal versplinter

en ons sal teruggaan

na die aarde toe

twee sepiafoto's in 'n raam

wie sal onthou wat is ons naam -

kloppetieklop

kloppetieklop

Elizabeth Kendall ©

(met erkenning aan die Prediker)