Hoe sê mens dankie

“Gaan jy en Laura nie meer Aardklop toe nie?” vra sy gesels-gesels toe ek haar in die dorp raakloop. “Nee, ons was so lanklaas daar,” antwoord ek doodgewoon.

So in die terugry huis toe onthou ek die Aardklop-toe-gaan-dae. Die opgewondenheid. Die heerlike vertonings, die baie mense, die vrolike sang, die tamatiesous en kitskos by die baie stalletjies, Potch se bome, die koshuiskamer wat ons gedeel het, die plekke waar ons tee gedrink en gekuier het. Dit was wonderlik.

“Nee, ons gaan nie meer Aardklop toe nie, ek gaan Pick en Pay toe en poskantoor toe en vandag gaan ek en Chrisjan Klipeiland Slaghuis toe,” praat ek met myself in die kar. Tye verander. Dinge verander. Lewensomstandighede verander. Ook in Laura se lewe. In elkeen van ons se lewe verander dinge. Net die onthou bly.

Gistermiddag kry ek ‘n e-pos van my liewe nig van Alberton. Ek het so min familie oor. Ek koester dié wat ek nog het. Sal ek vir haar van my rubrieke stuur waar ek vertel het van Chris se stryd teen kanker. Sy vra so mooi. Sy wil dit met hul predikantsvrou deel. Ek gee nie om om te deel nie. Dis mos ‘n voorreg. En as iemand my woorde wil lees, is dit ‘n soliede stuk genade: ‘n Sagte sonstraal uit die hemel wat my dag verlig. Ek stuur vir haar ‘n paar daarvan. So in die uitsoek na dié geskrifsels, val my oog op die woorde. Woorde wat vertel van seer en swaar. Woorde wat praat oor geloof en uithou en moed en hoop. Veral hoop.

En skielik besef ek weer van vooraf: ons God van hemel en aarde het ‘n wonderwerk in my en Chris se lewe laat gebeur. Laas jaar dié tyd was die opdraendes steil en die pad klipperig en vol diep dongas. Nou loop ons al amper gelykpad. Al dra hy steeds ‘n slingerverband om sy linkerarm. Al kry hy so warm daarmee dié tyd van die jaar. Hy doen sy oefeninge. Vinger-en armstrekke, skouer-en handbewegings, oop en toe, oop en toe, swaai soos ‘n pendulum. Ontspan. Ontspan. Elke week fisio toe. Eina. Moedhou. Vasbyt. Toe hy ‘n jongman was, het hy berge uitgeklim, om rugbyvelde gehardloop, uit helikopters gespring. Nou hou hy een gesonde hand bo-oor ‘n hand met twee “dooie” vingers, twee treë vorentoe en strek. Twee treë agtertoe. Ontspan. My liefste Chrisjan.

Nooit gee hy moed op nie. Nooit hoor ek hom kla nie. Dikwels lag ons saam oor simpel goed. Gereeld verlustig ons ons in die eenvoudige en mooi om ons: die eerste rose nà die winter, ‘n perfekte pienk kaktusblom, die honde se eiesoortige maniere, die duiwe se aanhoudende sang in die boomtoppe.

Dwarsdeur agtien chemosessies, dertig bestralings, nog tien voorkomende breinbestralings, ‘n operasie om sy slukderm te rek, ‘n skouer en elmboog-operasie om vasgeklemde senuwees los te maak. Dwarsdeur alles klou ons vas aan twee lewensbelangrike dinge: geloof en hoop. Ons bid. Ons glo. Ons wéét ons is nooit alleen nie. God dra ons. Dag nà dag nà dag. Hy abba ons, Hy troos ons, Hy help ons. Hy het ons lief. Ons kry dit reg. Een dag op ‘n slag.

Ons gaan nie meer Aardklop toe nie. Ons gaan ook nie Bosveld of Timbaktoe of Kaap toe nie.  Nie op die oomblik nie. Maar vandag gaan ons slaghuis toe en ons gaan maalvleis en skaaptjoppies en wors en wat nog koop en ons gaan huistoe kom met groot dankbaarheid in ons harte, want Chris kry weer makliker gesluk, sy kuif lê weer mooi, sy glimlag maak my hart so bly. Die herstelpad is ‘n lang pad. ‘n Saamlooppad. Hoe sê mens dankie? Ek weet nie.  Ons sê dit net. “Dankie Here!”

'n Sondagoggend in Maart

Kom stap saam met my. Sommer net hier. Ek ken elke hoek en draai. Tog lyk alles elke oggend splinternuut. Die magrietjies blom songeel en uitbundig. Dis koel en bewolk, herfs is oppad. 'n Lieflike seisoen. Nie te koud nie, nie te warm nie, net nommerpas. 

 Pienk en wit rose gee kleur aan die tuin. 

Drie lawaaierige hadidas kom sit vir 'n paar oomblikke doodstil op die lamppaal, dis nog vroeg in die oggend. Soos ouderlinge met kispakke aan sit hulle daar in amper gewyde stilte.....net vir 'n rukkie, dan vlieg hulle met groot geskal en vlerkgeklap weg.

Altyd eerste om sy herfsjas aan te trek, aan die buitekant van ons erf, pronk die esdoringboom alreeds in goudgeel gewaad, so mooi. 

In die groentetuin wag 'n verrassing: Meer as een groenrissie hang doodgelukkig aan sy groen stam en groei fluks. Hoera, ek is so bly! En om te dink ek het dit van droë pitjies gesaai. Hoe bevredigend is dit tog nie net om iets aan die groei te kry nie. Een van die dae eet ons heerlike slaai en groenrissies. 

 Wonder jy wat dit gaan word? 'n Eiervrug of brinjal. Ook maar net 'n eksperiment, ek sal resepte moet soek, want ek ken dit nie juis nie. Met ‘n brinjalplant in die tuin het jy altyd kos in die huis.

Dié familie van die tamatie, soetrissie en aartappel ken ons ook as “brinjal”, en op ‘n Italiaanse spyskaart beteken “melanzane” een en dieselfde ding. Die wonderlike kenmerk van eiervrug is dat hy die geure wat saam met hom in die pot beland – tamatie en basilie, knoffel en komyn, pietersielie en parmesaan – opneem en vermeng in ‘n hemelse smaakervaring op jou bord.

Eiervrug, of Solanum melongena, is ‘n tropiese groente en kom oorspronklik uit Indië. Dis ‘n belangrike bestanddeel in tradisionele Maleise kookkuns en Mediterreense geregte, en jou vegetariese kollega sal beaam dis ‘n regte staatmaker in vleislose skottels.

Net ‘n stoel of vyf naby jou agterdeur gee jou genoeg van dié vet, pers uitblinkers om jou mense weke lank te laat smul.

Vanjaar het die aasblom omtrent in oorvloed geblom, ek verwonder my steeds aan die fyn haartjies op die oop blom, die groen brommers wat deur die vleisreuk aangetrek word en die skoonheid van hierdie unieke plant. 

 'n Miniatuur "bottel-brush" floreer langs 'n grysvaal vetplant.

 Teksture en vorms. Die blare van 'n massiewe monster in die voorgrond. Intussen het ek uitgevind dat garingbome net een keer blom. Garingbome is almal vetplante, groei redelik stadig, maar word jaar ná jaar groter. In dié tyd bou dit ’n goeie voorraad energie op en wanneer dit ’n sekere grootte bereik, gebruik dit die energie om die enkele bloeiwyse te vorm en soveel moontlik saad te kan versprei.

Ryp peppadews op die kombuistafel. Trek handskoene aan as jy daarmee werk, die pitjies laat jou kaal vingers brand.  Peppadew is 'n handelsnaam vir die pikantrissie, in Hollands soms genoem kaboutermusjes. Ek preserveer dit as volg: 1 k goeie wit asyn, 1 k wit suiker, 1 k water. Kook dun stroop. Voeg halveerde pikantrissies hierby en kook vinnig op. Bottel. (Dit is raadsaam om dit te halveer omdat myne soms 'n goggatjie in kry - ek pluk in my eie tuin.) As jy 'n baie mooi produk soek MOET jy elke liewe pitjie eers uitskraap. By hierdie hoeveelheid stroop voeg ek so vier - ses koppies pikantrissies. As daar stroop oorbly gebruik ek dit bloot as smaakmiddel oor slaai, broodjies en gebraaide hoenderborsies. Kookkuns

En hier is sommer nog 'n heerlike happie: Weg se werf

'n Sonneblom in wording.  Ek het dit present gekry, net omdat ek nuuskierig was om te sien of ek dit aan die groei kan kry. Nou kan ek nie wag om te sien hoe mooi dit gaan blom nie. 

Die waarde van die sonneblom in vandag se wêreld kan kwalik oorskat word. Sonneblomolie bevat byvoorbeeld linolsuur, wat, na vertel word, die cholesterol-gehalte in die bloed verlaag. Naas mielies, koring en suikerriet is dit nie verniet een van ons belangrikste landbougewasse nie. Trouens, Suid-Afrika is die wêreld se tiende grootste produsent van sonneblomsaad, en plaaslik word die gewas in Limpopo, Mpumalanga, die Noordwes-provinsie en die Vrystaat verbou. 

Sonnige verhaal van die sonneblom

In die somer

Gister was 'n lekker dag. Die kanse dat vandag ook een gaan wees, is goed. Ek dink die natuur en die seisoene speel 'n yslike rol wat my gemoedstemminge betref. In die somer lééf ek! Kom kuier saam met my in die tuin.
                                                               Só het gister begin:

 

Volmaakte blomme van die kaktus net hier langs die venster. Een hele dag lank blom dit uitbundig. En almal wat dit sien, word dadelik bly. Nie net vir een dag nie, sommer vir lank.

 

Wie op aarde sal nie vir 'n paar minute gaan stil staan en net bewonder as so-iets moois voor jou oë verskyn nie? Iets anders wat my ook heeltemal bly maak, is al die verskillende vetplante in my tuin. "Dankbare plante" noem baie mense dit. Altyd gelukkig. Altyd mooi.

 

Ek ken nie al die name nie, maar geniet en waardeer elke een!

In 'n ronde bak groei hierdie kaktus met sy klein, wit dorinkies nou al vir jare.

Nouja hier is die geleerde naam! Opuntia Microdasys.

Ek dink mens kan dit in Afrikaans seker maar "Haas-oortjies" noem.

                         Dit het al gebeur dat al hierdie ronde bolletjies pienk blomme dra.

 

 

Hierdie vetplant lyk baie soos iets wat onder in die see kan lewe. Cotyledon orbiculata (varkoor /honde-oor)  Ons het dit onlangs uitgedun en ek was verstom oor die baie nuwe blare. Die tuin sorg vir homself. As mens dit mooi oppas, hoef jy nie hope geld te spandeer aan nuwe plante nie.

                            Tussen bruin en wit klippies en knus teenmekaar lê hulle dag na dag.

Tevrede en bly.

 

 

Vygies vol geel blomme, 'n lus vir die oog!

 

Intussen het dié doring ook 'n baba gekry.

              Geliefde woestynrosies. Lank terug het ek vyf of ses gehad, nou het ek baie!

 

 Die fynste blommetjies aan die punte van dun, dun  stingels.
 Hawortia (miniatuur aalwyne)  (Dankie Maree vir die inligting, ek sal dit nou onthou!)

 

                                                                 'n Hele versameling!

 

 Die miniatuur "bottle brushies" het gesukkel waar dit geplant was. Gister het ek dit oorgeplant in hierdie pot vol heerlike, ryk potgrond. Hou duimvas! Die vetplantjies wat vroeër hier gegroei het, het verhuis na kaal kolle oral in die tuin....om daar hul plekke vol te staan!

 

               'n  Massiewe monster!! Sal seker nog eendag net so hoog soos die muur groei. Intussen het ek uitgevind dat garingbome net een keer blom. Garingbome is almal vetplante, groei redelik stadig, maar word jaar ná jaar groter. In dié tyd bou dit ’n goeie voorraad energie op en wanneer dit ’n sekere grootte bereik, gebruik dit die energie om die enkele bloeiwyse te vorm en soveel moontlik saad te kan versprei. Daar is darem troos ook. Die meeste van hierdie vetplantsoorte het ’n alternatiewe vegetatiewe voortplantingstelsel waarop dit altyd kan teruggeval. Dié bystand is in die vorm van klein rosette wat aan die plant se basis vorm. Dit kan afgesny en uitgeplant word. Ek en ou Jacob het al dikwels van hierdie kleiner plantjies aan die buitekant van die erf langs die muur verplant.  Eendag ver vorentoe, sal almal so groot soos dié ene wees!

 

 Vet vingertjies groei geil... een van my vele gunstelinge!

 

 

 Ek het hierdie rotsrosies mooi styf teenmekaar ingepak, die pot se onderkant wat gebreek is, so verdoesel.

 

 

 Nog 'n gunsteling! Uitgeplant in twee goedkoop potte.

 

 Naby die waterbak waar voëls dikwels kom kuier, sal hulle heerlik kan groei en die grond bedek.

 

 

 En hier sien jy die hele prentjie!

 

Jasmyn hang oor die muur. As jy instap, ruik jy die heerlike, soet reuk.

 

 Soos stroopsoet skoolkinders langs mekaar..... geplant op 'n kaal kol.

 

 

 Ek ken dié een as 'n "Flappie"....het dit 'n ander naam?

Was verras om blomme te sien!

 

 

 My groen tuin.

 

Nog stukkies tuin, rose wat blom...

 

 Skulpe op 'n stomp, elkeen vertel 'n storie.

 

 

 'n Granaatroos. Hierdie struik groei al donkiejare lank in my tuin, ek dink my Ma het dit nog hier geplant!

 

 

 Pienk salie in 'n pot langs die huis.

 

 

 Laventel.

 

 

Die aand word pienk. 'n Sagte dag eindig so mooi soos dit begin het. En ek sê dankie dat ek kon werk en lewe en vars lug en sonskyn kon geniet!

 

The fact that I can plant a seed and it becomes a flower,
share a bit of knowledge and it becomes another’s,
smile at someone and receive a smile in return,
are to me continual spiritual exercises.Leo Buscaglia