ECHEVERIAS IS WONDERLIK

Die liefde vir tuinmaak is in die gene. Onlangs kom ek op 'n koerantuitknipsel, geskryf deur Anna Celliers, af oor "Tuinlewe".  My oorlede Ma het dit jare gelede uitgeknip en gebêre. En ek het dit bewaar. Dit was lank voor die tyd van rekenaars en blogs en sulke dinge. Ek voeg my eie foto's en soms eie gedagtes by, lekker lees!

Eheverias of soos ons dit ook noem, woestynrosies, het heelwat volksname. Skaamrosie en kliprosie is twee daarvan. As ‘n mens hulle begin versamel en leer hoe om hulle te vermeerder, is dit klaar met Kees! Dan kan jy maar weet die tuingogga het jou genadeloos en ernstig gebyt.

Hierdie gewilde rosies se vorm en tekstuur maak dat mens onmiddellik op hulle verlief raak. Hul perfekte rosetvorm en lieflike loofkleur wat wissel tussen ysblou, duifgrys of dofgroen dwing eenvoudig elkeen wat hulle in hul hand mag vashou, se bewondering af. Loofkleur is altyd ook meer intens in die herfs en lente.

Uit een roset wat gelukkig en tevrede groei, ontwikkel daar gou dik en vlesige stele met nog rosette wat weens hul gewig op die grond lê. As hulle in groot potte geplant word, hang die vet rosette later oor die rant-‘n geil gesig! Echeverias is dus ideaal vir tuinhangmandjies en vertoon pragtig op balkonne.

 Bo: Echeveria Setosa

 Echeverias hou –anders as ander vetplant en kaktusse wat lang tye sonder water kan oorleef- daarvan om gereeld water te kry. Blomstringe aan lang stele wat ver bokant die blare uitstaan, verskyn in die lente en somer. Baie soorte blom ook in die winter. Die woestynrosies blom herhaaldelik in verskeie seisoene.

Soggens vroeg, of nà ‘n reënbui, is die dou- of reëndruppels soos blink pêrels in die hart van elke roset en dan is hulle vir my op hulle mooiste.

‘n Paar gunstelinge: 

Echeveria agavoides: ‘n Enkele stamlose roset wat taamlik groot kan word voordat daar kleineres aan die basis begin uitgroei. Saam maak hulle later digte polle. Die blare is soms donkergroen, soms bleekgroen – na gelang van die kweektoestande. Die blare is skerp en gepunt en die rande is bloedrooi. Die fyn blomstele is nie opvallend by hierdie spesie wat ook meer koue en droogte kan verdra nie.

Echeveria deranosa: Die plant vorm baie diggepakte rosette met ronde, grysgroen blare met maroen rande. Dit dra geel blomme aan lang stele.

Echeveria “Metallica”: ‘n Stywe, gloeiende roset met gladde,lepelvormige blare met helderpienk  en grys tinte.  

Echeveria gibbiflora “Rosea”: Die stamlose, kompakte groeier lyk heeltemal anders as die gewone echeverias. Die blare is seegroen, erg gekarteld en sag. In dié spesie is ‘n geweldige variasie wat ander soorte met helderkleurige, gekarteld blare insluit wat regtig groot word en ‘n mens aan ‘n vulkaan herinner. Hulle is ongelukkig skaars in die handel en volgens kwekers nie so maklik om te vermeerder nie. 

Echeveria runyonil “Topsy Turvy”: Digte, stamlose rosette met poeierblou of grys blare wat terugkrul en hulle ‘n onderstebo voorkoms gee. 

Echeveria shaviana x affinis “Black Prince”: ‘n Digte roset met sjokoladebruin blare met skerp puntjies. Volson verdiep die kleur van die blare, terwyl ligte skadu die ryk loofkleure verbleek. Hy dra bloedrooi blomme in die laat herfs.

DINGE OM TE WEET:

Tuiniers wat geduld het, kan bloot ‘n paar blare van ‘n roset lostrek en op ‘n koerantpapier gooi in ‘n plat kartonboks wat in die koelte gehou word. Binne ‘n paar weke sal helderpienk worteltjies uit die blaarbasisse verskyn en dan kan dit in potjies in ‘n klam sukkulentmengsel geplant word. Wag ‘n paar dae vir die wortels om anker te skiet in die grond en gee dan eers water.

Individuele rosette kan ook uit ‘n welige plaat plante verwyder word en ongeworteld op ander plekke oorgeplant word. In so geval moet die grond eers liggies klam gehou word, anders vrot die plante.

‘n Voortplantingsmetode wat baie plesier gee en goeie dekorwaarde het, is om rosette met ‘n kort steeltjie aan, van die moederplant los te sny en in ‘n helder verligte vensterbank in die nek van leë glasflesse of ou wynbottels uit te stal. Moenie water in die flesse of bottels gooi nie, hulle moet droog wees.

Binne ‘n paar weke sal die ogies aan die stamme wortels spruit en dan kan jy sommer ‘n kitsplant met wortels en al in ‘n pot plant.

Terwyl hulle in die vensterbank staan, het jy iets om mee te spog en waaruit jy hope plesier kry, want almal wat kom kuier, kyk daarna en vra vrae.

Menige jong tuin-entoesias het al op dié manier ‘n lewenslange belangstelling in tuinmaak ontwikkel wat met steggies begin het. 

 Is dit nie wonderlik nie! 'n Blaartjie val op 'n klip en nà 'n tydjie verskyn 'n piepklein roset....die begin van groot dinge! Tuinmaak vervul my keer op keer met verwondering en bewondering.

Klippetuin (vervolg)

Maandag, 30 September 2013.

 

Nouja, soos belowe en beplan, kon ek toe vandag aangaan met my "klippetuin". Ek kon eers elf uur begin en het aangehou tot ek klaar was. Ek en my getroue ou Jacob. (nie die een van  "Ampie" nie... )

 

Nietemin, ons het heelwat verrig. Terwyl ek gou Donkerhoek se kant toe gery het om my kleinmense weer terug te gaan besorg aan hulle Mamma, het Jacob al die wit klippe op die werf uitgesoek en in die kruiwa gelaai. Hy het ook  buite die klein hekkie al die kleiner klippe uitgehaal en sommer terselfdertyd mooi skoongemaak daar. Nou lyk ons ingang sommer weer vrolik en vaartbelyn.

 

Onder die appelkoosboom begin dit al beter en beter lyk. Ons sit 'n pot met woestynrosies vol  lieflike geel blommetjies aan die sonkant van die boom neer. Die hope bruin klippe word sommer langs die plat, geles neergelê met rye wit strepe tussen-in vir interessantheid.

 

Die vier "stepping stones" was eers by die voorhekkie. 

 

 

 

Ek sleep 'n kleipot met kruie daarin nader en maak dit staan langs die gebreekte stukke potskerwe.....en kry sommer 'n rilling al langs my ruggraat af van pure lekkerte oor die heerlike aardsheid daarvan!

 



 

Toe wag daar 'n verrassing vir my tuinman. Ons beweeg weg van die appelkoosboom en gee al ons aandag aan 'n oorgroeide vetplanthoekie wat in die jaar toet laas aandag gekry het. Die lieflike gladde spoelklippe wat ek toe gekoop het, lê almal begrawe onder die grond. Jacob haal van die plante uit en maak die grond los met sy vurk. Janee, nes ek gedink het! Daar kom hope mooi klippe uit, glad en rond. Hul winterslaap is vir ewig verby.

Al hierdie plante gaan nou-nou weer netjies terugkeer aarde toe en ek glo hulle gaan voortaan sielsgelukkig wees.

 

 

 

 Kyk hoe mooi skoon is dit nou, sommer splintenuut.

 

Nêrens kon ek egter nog van daardie gepunte, hoekige klippe kry om die blok onder die boom vol te maak nie, maar dit was nie regtig so 'n groot probleem nie. Die plat klip met die ronde een wat soos 'n pot en sy deksel bymekaar pas, was ideaal om in die oop spasie neer te sit, knus langs die gladde swartes wat lyk asof hulle lê en hande vashou. In my gedagtes het ek al klaar gesien hoe kom Geelvink en sy vrou daar water drink.

 

 

Daar was oorgenoeg mooi bruines om oral langs die kleipot in te pak.

 

 

En so het die eindresultaat gelyk! Ons agtertuin kan nou maar kwalifiseer as voortuin of wat dink jy?

 

 

En die vetplanthoekie het ook sommer gaaf gelyk met sy nuwe baadjie aan.

 

 

My broodboom floreer langs die laventel en tussen die woestynrosies.

 

 

 

Tuinmaak is wonderlik. Elke dag wat ek kon tuinmaak in my lewe, was vir my 'n mooi dag, 'n geseënde dag, 'n dag waarin ek skatryk gevoel het. Vandag was so 'n dag. En ek sê dankie.

Op die stomp lê ses wit skulpe, tevrede. Hulle is deel van die tuin nes die klippe, die potskerwe, die dennebolle, die stompe. En as ek by hulle verbyloop, kyk ek na hulle met sagte oë. Hulle maak my hart bly en my tuin warm en vriendelik. 'n Hawe, 'n tuiste, 'n huistoekomplek so lank as ek lewe.