Showing posts with label tuin. Show all posts
Showing posts with label tuin. Show all posts

Sunday 5 January 2014

Vetplante en kaktusse


My liefde vir vetplante en kaktusse is besig om daagliks te groei. Om ’n vetplanttuin te maak is een lang heerlikheid. Vetplante verg so min aandag. Wanneer hulle blom, word jy ryklik beloon daarmee. 
Hier is ‘n “Bishop’s Cap” of Astrophytum Myriostigna in blom. Een hele dag se vreugde!

Elke kaktus het ’n bekoring van sy eie. Kaktusse is inheems aan die Amerikas en word meestal in Mexiko, dele van Kalifornië en in droë streke in Suid-Amerika, Argentinië, Chili en Peru aangetref. Die Amerikaners beweer die swaeltjies het die saad na Suid-Afrika gedra.



Die “Eve’s needle” kaktus se naam is net so lank soos hy: Austrocylindropuntia subulata. Hierdie ou grote was ‘n paar jaar gelede net so lank soos my duim. Ek het dit in die grond gedruk en siedaar! Nou staan dit teen die muur en die lang dorings skrik voornemende skelms sekerlik af. 



Vetplante en kaktusse wil volson hê vir die grootste deel van die dag. Hulle wil in goed gedreineerde grond geplant wees. Hulle  is nie dorstig nie, maar daar is wel van hulle wat water moet kry anders krul hulle blare op. Te veel water laat hulle verrot.



‘n Vetplant wat my baie na aan die hart lê, is die Kalachoe thyrsiflora of plakkie. Hierdie een het sommer baie name: meelplakkie, geelplakkie, “Desert Cabbage”, “White Lady” of dalk die bekendste naam van almal: “flapjacks” soos in plaatkoekies. Dit is baie dankbare plante hierdie. Ek het besluit om hierdie plante oral in my tuin waar niks anders wil groei nie, te plant.  Hulle benodig baie min water en moenie te veel kry nie, anders verloor hulle hul kenmerkende rooi randjie om die blare.



Die meeste vetplante is gehard en van hulle kan ryptoestande weerstaan. Hier by my is hulle in potte en sommer oraloor in die tuin geplant. 


Hier  bo is ‘n Sedum Rubrotinctum of "Pork and Beans". Hulle groei maklik en vinnig en is ook ‘n gawe grondbedekker. Hul blare word rooi as dit genoeg son kry. 



Die meeste vetplante is groen, maar daar is ook  ander skakerings van silwergrys, blou, room en rooi. Daar is van hulle wat in die somer groen loof het, en sodra dit begin winter raak, verkleur die blare na ’n rooi/roesbruin kleur en verkleur weer in die somer na groen. Dis regtig iets vir die oog. 




Alle kaktusse is vetplante, maar alle vetplante is nie kaktusse nie. Wat is die verskil? Daar is ‘n belangrike botaniese verskil tussen die twee groepe nl. die aanwesigheid of afwesigheid van ‘n areool d.i. fyn haartjies aan die basis van ‘n doring. Slegs kaktusse besit die areool. Kyk gerus by jou vetplante of jy die haartjies sien. (Inligting: Wat is 'n kaktus en wat is 'n vetplant?)
Haworthia fasciata, ook genoem die zebra plant, is ‘n lus vir die oog. Sy fyn, vrolike blommetjies hang half weerloos aan dun stingeltjies. Ek het onlangs 'n hele klomp van hulle uitgeplant op 'n kaal stuk grond. 



Hierdie “Old Lady” het my anderdag verras en ‘n babatjie gekry! Sy is toe nie so oud soos ons gedink het nie. Dis bedek met fyn, sagte, wit dorinkies. 



Probeer vir jou ’n vetplanttuintjie aan die gang kry. Dink net, niemand hoef daarna om te sien as jy met vakansie gaan nie, want hul kan lank sonder water oorleef en as jy terugkeer, wag daar dalk ‘n goudgeel of ligpienk verrassing vir jou! 







Daar is min dinge so lekker soos om groei en vordering te sien en veral as jy nie heeldag en aldag hoef te pamperlang nie. Hoe wonderlik is die natuur tog nie! 

Saturday 23 November 2013

Somervreugdes

Die natuur lê my so na aan die hart. En dis nie net altyd die grootste en hoogste bome of die indrukwekkendste kranse en klowe of watervalle wat vir my die mooiste is nie. Loop ek net een maal om my huis en kyk na die eenvoudigste vetplantjie, kry ek al klaar 'n heerlike warm gevoel van vreugde in my hart. Dit beteken nie ek sou nie graag die hoë kranse wou bewonder het nie of langs 'n yslike waterval wou staan en luister hoe dit in die dieptes neerstort nie.

 
Kyk hoe skyn die lig deur die appelkoosboom se blare. Wat is lekkerder as 'n varsgeplukte appelkoos so van die boom af? My mond water alreeds net om daarna te kyk!
 
 
Weerloos wit blom een madeliefie by die fontein.
 
 
 Ek ken ongelukkig nie hierdie mooi struik se naam nie, maar elke jaar dra dit die fynste pienk blommetjies. Genoeg om my hart te verbly!
 
 
Granaatroos. 'n Mens sien dit nie meer so baie nie.

 
 Grasgroen mos teen die kareeboom se stam. En die klimop groei jaarliks meer geil.
 

                                Bloupers blom die agapante oral in die tuin. Somervreugdes!



Die kareeboom is al so lank deel van my lewe. Sy takke die tuiste vir vele geveerdes.
 
 
Jasmyn ! Die naam ruik alreeds lekker.


Vet vingertjies.
 
 
'n Baie klein en fyn blommetjie van 'n vetplantjie in 'n pot teen die muur....en in die agtergrond, die klippetuin en appelkoosboom.
Ek is dankbaar om hier te woon.
 

Friday 1 November 2013

In die somer

Gister was 'n lekker dag. Die kanse dat vandag ook een gaan wees, is goed. Ek dink die natuur en die seisoene speel 'n yslike rol wat my gemoedstemminge betref. In die somer lééf ek! Kom kuier saam met my in die tuin.
                                                               Só het gister begin:

 
Volmaakte blomme van die kaktus net hier langs die venster. Een hele dag lank blom dit uitbundig. En almal wat dit sien, word dadelik bly. Nie net vir een dag nie, sommer vir lank.
 

Wie op aarde sal nie vir 'n paar minute gaan stil staan en net bewonder as so-iets moois voor jou oë verskyn nie? Iets anders wat my ook heeltemal bly maak, is al die verskillende vetplante in my tuin. "Dankbare plante" noem baie mense dit. Altyd gelukkig. Altyd mooi.

 
Ek ken nie al die name nie, maar geniet en waardeer elke een!
In 'n ronde bak groei hierdie kaktus met sy klein, wit dorinkies nou al vir jare.
Nouja hier is die geleerde naam! Opuntia Microdasys.
Ek dink mens kan dit in Afrikaans seker maar "Haas-oortjies" noem.


                         Dit het al gebeur dat al hierdie ronde bolletjies pienk blomme dra.
 
 
Hierdie vetplant lyk baie soos iets wat onder in die see kan lewe. Cotyledon orbiculata (varkoor /honde-oor)  Ons het dit onlangs uitgedun en ek was verstom oor die baie nuwe blare. Die tuin sorg vir homself. As mens dit mooi oppas, hoef jy nie hope geld te spandeer aan nuwe plante nie.


                            Tussen bruin en wit klippies en knus teenmekaar lê hulle dag na dag.
Tevrede en bly.
 
 
Vygies vol geel blomme, 'n lus vir die oog!

 
Intussen het dié doring ook 'n baba gekry.


              Geliefde woestynrosies. Lank terug het ek vyf of ses gehad, nou het ek baie!

 
 Die fynste blommetjies aan die punte van dun, dun  stingels.
 Hawortia (miniatuur aalwyne)  (Dankie Maree vir die inligting, ek sal dit nou onthou!)
 

                                                                 'n Hele versameling!



 
 Die miniatuur "bottle brushies" het gesukkel waar dit geplant was. Gister het ek dit oorgeplant in hierdie pot vol heerlike, ryk potgrond. Hou duimvas! Die vetplantjies wat vroeër hier gegroei het, het verhuis na kaal kolle oral in die tuin....om daar hul plekke vol te staan!

 
               'n  Massiewe monster!! Sal seker nog eendag net so hoog soos die muur groei. Intussen het ek uitgevind dat garingbome net een keer blom. Garingbome is almal vetplante, groei redelik stadig, maar word jaar ná jaar groter. In dié tyd bou dit ’n goeie voorraad energie op en wanneer dit ’n sekere grootte bereik, gebruik dit die energie om die enkele bloeiwyse te vorm en soveel moontlik saad te kan versprei. Daar is darem troos ook. Die meeste van hierdie vetplantsoorte het ’n alternatiewe vegetatiewe voortplantingstelsel waarop dit altyd kan teruggeval. Dié bystand is in die vorm van klein rosette wat aan die plant se basis vorm. Dit kan afgesny en uitgeplant word. Ek en ou Jacob het al dikwels van hierdie kleiner plantjies aan die buitekant van die erf langs die muur verplant.  Eendag ver vorentoe, sal almal so groot soos dié ene wees!

 
 Vet vingertjies groei geil... een van my vele gunstelinge!
 
 
 Ek het hierdie rotsrosies mooi styf teenmekaar ingepak, die pot se onderkant wat gebreek is, so verdoesel.
 
 
 Nog 'n gunsteling! Uitgeplant in twee goedkoop potte.
 


 Naby die waterbak waar voëls dikwels kom kuier, sal hulle heerlik kan groei en die grond bedek.


 
 

 En hier sien jy die hele prentjie!
 
Jasmyn hang oor die muur. As jy instap, ruik jy die heerlike, soet reuk.
 
 Soos stroopsoet skoolkinders langs mekaar..... geplant op 'n kaal kol.
 


 
 Ek ken dié een as 'n "Flappie"....het dit 'n ander naam?
Was verras om blomme te sien!
 


 
 My groen tuin.
 

Nog stukkies tuin, rose wat blom...


 
 Skulpe op 'n stomp, elkeen vertel 'n storie.
 



 
 'n Granaatroos. Hierdie struik groei al donkiejare lank in my tuin, ek dink my Ma het dit nog hier geplant!
 
 
 Pienk salie in 'n pot langs die huis.
 
 
 Laventel.
 



 
Die aand word pienk. 'n Sagte dag eindig so mooi soos dit begin het. En ek sê dankie dat ek kon werk en lewe en vars lug en sonskyn kon geniet!
 
The fact that I can plant a seed and it becomes a flower,
share a bit of knowledge and it becomes another’s,
smile at someone and receive a smile in return,
are to me continual spiritual exercises.
Leo Buscaglia