'n Jaar van genade

'n Hele jaar is verby. Driehonderd-vyf-en-sestig en 'n kwart dag. 'n Jaar sedert ons die skrik-nuus gekry het: Chris het longkanker. In ons kleingeloof het ons krag gekry. Elke dag. Elke uur. Elke minuut. Die Here het ons vasgehou, ons gelei, ons gedra. Dwarsdeur elke drif en diepte, elke slaggat en sloot. Hy het Sy liefde en sorg oor ons uitgegiet en ons versterk.
En hier is ons nou met harte wat oorloop van dankbaarheid. Laasweek het Chrisjan sy eerste ordentlike haarsny gehad. Toe die Pakistani die knipper bokant en agter sy ore instoot, val daar hope hare op die vloer. Niks snaaks nie, maar vir ons 'n wonderwerk. Verby is die kaalkopdae. My man het weer hare! Hare wat blink in die son, hare wat gekam kan word. Skuinspaadjie, soos hy wil.

O ja, hy is nog swakkerig. En o ja, ek is nog steeds die vetter ene van ons twee. Ek moes mos eet om sterk te bly. Al was daar dae wat ek nie honger was nie. Hy kon nie, nie altyd nie. Daar was dae wat hy niks kon inkry nie. Maar nou kan hy. Hy eet die gesonde groentesop, die saggekookte hoendervleis, die broodjie-met-gouda op, hy eet alles wat ek vir hom aandra. Wonderlik is dit as hy sê:"Dit was heerlik!" En die kos bly binne. 'n Voordeel het uit al die nadele tevoorskyn gekom: ek het weer leer (lekker) kosmaak. Regtig.

Daar was weke in wit hospitaalbeddens, drips en kateters en swart susters, dokters wat verduidelik en mense wat bemoedig, dertig en nog baie meer dae van heen-en-weer ry Pretoria toe en terug. Nou is dit alles verby. Juig aarde juig!

Soggens as die winterson dooierus op die plaveisel langs ons huis vat, stap Chris buite rond, hy gaan saam Pick & Pay toe, hy koop self ons vleis by Kwaliteit Slaghuis, hy trek sy eie geld by die kitsbank al gaan dit sukkel-sukkel. Sy hande is nog dood, sy hak pyn, soms skiet einapyne deur sy bene. "Dit moet nog van die chemogif wees!" Ek smeer room aan en vryf sy dun bene. En ons bid sommer so heeldag tussendeur. Geduldig wees is 'n goeie ding.

Buite ons slaapkamervenster hang 'n voerplankie vir die voëls. Elke dag kom kleur janfrederik ons dag in. Die ou groot kransduiwe laat die plankie kantel, dan val die meelwurms op die grond, waar jantjie dit oppik. Goudgeel vinke en bontrugwewers, vaalgrys muisvoëls, 'n bottergatjie, klein glasogies en mooi bloedrooi houtkappers is almal deel van ons geveerde vriende. As Chris daar in die lekker warm bed lê, het hy 'n skouspel om na te kyk. Gratis en goed.  'n Presentjie reguit uit die hemel.

Môre verjaar my liefman. Die kinders kom kuier. 'n Naweek vol blydskap en dankbaarheid. 'n Lewe om te vier! Dankie Here. Dankie, dankie.

'n Voorreg

Ons was onlangs by Dikhololo vir vyf heerlike dae lank. Ja, dit klink doodgewoon. So baie mense gaan so dikwels Dikhololo toe of Sabie toe of Dullstroom toe of dalk selfs Weskus toe. Vir ons was dit baie spesiaal en 'n baie groot voorreg, want ons harte was vol blydskap. 

Ek het dit reggekry om al die pad soontoe en terug te bestuur. Ons het die heerlikste brood op Brits gekoop. Die reuk daarvan was die hele kar vol. Die elf kilometer grondpad net voor mens Dikhololo se hek binnery, was 'n belewenis. 

Die dae was vol vrede en vreugdes. Rustig. Tevrede. Dankbaar. 

Met groot waardering en bewondering het ons die heerlike klimaat en talle diere en voëls, klippe en bome, gras en bosse geniet en beleef. Dit was weer lekker om te lewe! Chris is op sy herstelpad nà tien maande van worstel en sukkel. Hy het selfs op Dikhololo se grondpaaie weer kar bestuur. Hy het klein entjies gaan stap. Hy kon eet. Van braaivleis en swaar kosse het ons liefs maar weggebly. Versigtig eet was beter. Klein treëtjies en baie geduld bly maar nog die wagwoord. Ons weet. 

'n Kameeldoringboom se delikate takke en die lieflike bosse in die agtergrond. 

 'n Rooibekneushoringvoël sit vir 'n paar sekondes stil.

Gebande muishond in die oggendson.

 Rooibokke kom drink water by een van die damme.

 'n Natalse fisant, so mooi! 

'n  Mikstertbyvanger bo in die boom. 

 'n Dassie kyk vir my. Daar is so baie dassies op Dikhololo, pa's, ma's en kleingoed. Interessant was dit om te luister na hul luidrugtige roep oral tussen die klipkoppies. 

 'n Vroulike dassievoël wip-wip naby ons hut. Dis 'n kleinerige voëltjie met die mooiste kleure.

Bontkiewiete is volop by die waterplasse. Hul Engelse naam "Blacksmith Plover" is baie beskywend en sê dat hul roep soos dié van 'n hamer op 'n aambeeld klink. 

 Die natuur bly wonderlik! Hier suip 'n jong zebra aan sy ma. 

'n Pylvlekkatlagter kom kuier. Daar is nie ‘n manier dat jy nié sal weet wanneer ‘n swerm pylvlekkatlagters op pad is nie. Dit is van die Babelse verwarring van hulle gebabbel waar die voëls hulle Engelse naam ‘babbler’ kry. 

Vasbyt!

Die Engelse het 'n spreekwoord wat lui: "Hang in there!" - Sometimes life requires us to do nothing more than to just hang in there after we face the severest of storms and difficulties. Everything happens for a reason, although we may not understand it at the time, if you hang in there, all the pieces will eventually fall where they belong. 

Ons kan so baie uit die natuur leer. Ons moet net met oop oë loop en kyk. Dié tyd van die jaar is ons perskeboom 'n lus vir die oog. Maak mens die agterdeur oop, word jy verwelkom met goud, geel, brons en koper blare, hier en daar 'n groene tussen-in wat nog wegkruipertjie speel. Skielik is ek ontsettend dankbaar dat ek kan sien. 

Moet nooit moed opgee nie. 

"Hang in there!"

 In die voortuin lê die silwereik se dooie blare soetsalig en slaap op die kaktus doringkussing. Tevrede. Geduldig. 

 Seisoene kom en gaan: geel en groen appelkoosboomblare.

Mag ons nooit ophou om met verwondering en bewondering na die natuur om ons te kyk nie. Om tyd te maak om stil te raak en te weet: ons is nooit alleen nie. God sorg vir ons. Elke dag. 

Dis goeie nuus

Hy was maar gespanne. Ek ook. Al het ons gebid, al het ons geglo. Was dit Izak de Villiers wat eens op 'n tyd gepraat het van "'n twyfelaar wat glo..." Is ons nie maar almal twyfelaars nie? Die oggend van 10 April het uiteindelik aangebreek. Die dag waarop ons sou hoor of Chris nog skoon is nà sy behandeling vir longkanker. 

Dit is nou twee en 'n halwe maand nà die laaste voorkomende breinbestraling. My man bly nog maer. Maar moedig. En vol humor. Ten spyte van. Hy dra sy nuwe kruisbande en swart pet. Sy vel en hande is skoon en mooi vandat hy nie meer rook nie. Sy oë helder. Al verdwyn hy nog in sy denimbroek, al bly die slukkery pynlik, al voel sy hande nog dood. "Nogtans sal ek jubel", het Habakuk eeue terug gesê. Nogtans. 

Toe ons gister by die Onkologie afdeling afklim, ('n dierbare vriendin het ons vervoer) voel hy opeens duiselig, sy bene knak sommer onder hom. Ek, wat die vorige dag 'n katarak ekstraksie en intra-okulêre lens inplanting* gehad het, voel ook nog nie juis pure perd nie. "Staan net stil," sê ek vir hom. Ons hang aan mekaar. Gelukkig val alles gou weer in plek en kan ons die afspraak gaan nakom. 

Toe ons later die dokter sien, brand ek van nuuskierigheid. Die bruin koevert lê voor ons op die tafel. Chris vra eers ewe ordentlik uit oor die jong dokter se fietstoer. Die oomblik toe hulle asemskep, vra ek: "Wat is die uitslag?" "Goeie nuus!" sê die dokter met 'n glimlag. "Alles lyk mooi, skoon, geen snaaksighede nie." 

Dankbaar is 'n klein woordjie. Ons kyk vir mekaar. Soos kinders wat 'n lankverwagte present gekry het. Genade, onbeskryflik groot. 

Die volgende skandering is eers in Augustus. Chris sal weer sterk en gesond word. Ons glo dit. Prys die Here ! 

*slim (en mooi) woorde wat ek op die pamfletjie gelees het. 

Foto van glasogies is in ons tuin geneem 'n dag of twee voor die goeie nuus. Dit was seker 'n soort blye boodskap! 

Langs die pad

Dis Goeie Vrydag. In die kerk ontroer die woorde van Skrifberyming 7 my:

Hy het die lyde op Hom geneem,
wat nou ons hart van Hom vervreem;
en al die smarte wat ons pla,
het Hy gewilliglik gedra

Ek dink aan Chris. Chris wat alleen tuis is, hy en die honde. Chris wat nog so swak is, tog so moedig. "Ons is te haastig," sê hy gisteraand. "Dis maar twee maande nà die laaste bestraling."  Ek weet. Ons moet leer om geduldiger te wees. Hy sàl weer sterker word. Ons glo dit. 

Nà kerk vat ek my kamera en ry 'n ent uit die dorp. Ry om te gaan kyk of daar mooi kosmos langs die paaie is. En om te leer van geduld. Die kosmos is min vanjaar, nêrens sien mens meer die dieppers /maroon kleure nie, net blertse wit en ligpienk. Tog bly dit mooi.... en foto's neem bly maar een van die heerlikhede waarmee ek myself daagliks bederf. 

Net God weet wat vir ons elkeen die beste is.

Ons moet daarom daarna streef om die gawe van geduld aan te leer, sodat ons binne die wil van God kan lewe. Hierdie geduld kan ons maar net van Hom af bid.

Om te wag is vir ons altyd moeilik. Tog leer ons so baie uit die natuur. 

“Staan stil en ruik die rose”, soos ’n ou Engelse spreuk sê. Maak tyd om die lewe te geniet. Ek het die kosmoskleure en die vaal grasvelde vanoggend geniet. En baie geleer. 

'n Sondagoggend in Maart

Kom stap saam met my. Sommer net hier. Ek ken elke hoek en draai. Tog lyk alles elke oggend splinternuut. Die magrietjies blom songeel en uitbundig. Dis koel en bewolk, herfs is oppad. 'n Lieflike seisoen. Nie te koud nie, nie te warm nie, net nommerpas. 

 Pienk en wit rose gee kleur aan die tuin. 

Drie lawaaierige hadidas kom sit vir 'n paar oomblikke doodstil op die lamppaal, dis nog vroeg in die oggend. Soos ouderlinge met kispakke aan sit hulle daar in amper gewyde stilte.....net vir 'n rukkie, dan vlieg hulle met groot geskal en vlerkgeklap weg.

Altyd eerste om sy herfsjas aan te trek, aan die buitekant van ons erf, pronk die esdoringboom alreeds in goudgeel gewaad, so mooi. 

In die groentetuin wag 'n verrassing: Meer as een groenrissie hang doodgelukkig aan sy groen stam en groei fluks. Hoera, ek is so bly! En om te dink ek het dit van droë pitjies gesaai. Hoe bevredigend is dit tog nie net om iets aan die groei te kry nie. Een van die dae eet ons heerlike slaai en groenrissies. 

 Wonder jy wat dit gaan word? 'n Eiervrug of brinjal. Ook maar net 'n eksperiment, ek sal resepte moet soek, want ek ken dit nie juis nie. Met ‘n brinjalplant in die tuin het jy altyd kos in die huis.

Dié familie van die tamatie, soetrissie en aartappel ken ons ook as “brinjal”, en op ‘n Italiaanse spyskaart beteken “melanzane” een en dieselfde ding. Die wonderlike kenmerk van eiervrug is dat hy die geure wat saam met hom in die pot beland – tamatie en basilie, knoffel en komyn, pietersielie en parmesaan – opneem en vermeng in ‘n hemelse smaakervaring op jou bord.

Eiervrug, of Solanum melongena, is ‘n tropiese groente en kom oorspronklik uit Indië. Dis ‘n belangrike bestanddeel in tradisionele Maleise kookkuns en Mediterreense geregte, en jou vegetariese kollega sal beaam dis ‘n regte staatmaker in vleislose skottels.

Net ‘n stoel of vyf naby jou agterdeur gee jou genoeg van dié vet, pers uitblinkers om jou mense weke lank te laat smul.

Vanjaar het die aasblom omtrent in oorvloed geblom, ek verwonder my steeds aan die fyn haartjies op die oop blom, die groen brommers wat deur die vleisreuk aangetrek word en die skoonheid van hierdie unieke plant. 

 'n Miniatuur "bottel-brush" floreer langs 'n grysvaal vetplant.

 Teksture en vorms. Die blare van 'n massiewe monster in die voorgrond. Intussen het ek uitgevind dat garingbome net een keer blom. Garingbome is almal vetplante, groei redelik stadig, maar word jaar ná jaar groter. In dié tyd bou dit ’n goeie voorraad energie op en wanneer dit ’n sekere grootte bereik, gebruik dit die energie om die enkele bloeiwyse te vorm en soveel moontlik saad te kan versprei.

Ryp peppadews op die kombuistafel. Trek handskoene aan as jy daarmee werk, die pitjies laat jou kaal vingers brand.  Peppadew is 'n handelsnaam vir die pikantrissie, in Hollands soms genoem kaboutermusjes. Ek preserveer dit as volg: 1 k goeie wit asyn, 1 k wit suiker, 1 k water. Kook dun stroop. Voeg halveerde pikantrissies hierby en kook vinnig op. Bottel. (Dit is raadsaam om dit te halveer omdat myne soms 'n goggatjie in kry - ek pluk in my eie tuin.) As jy 'n baie mooi produk soek MOET jy elke liewe pitjie eers uitskraap. By hierdie hoeveelheid stroop voeg ek so vier - ses koppies pikantrissies. As daar stroop oorbly gebruik ek dit bloot as smaakmiddel oor slaai, broodjies en gebraaide hoenderborsies. Kookkuns

En hier is sommer nog 'n heerlike happie: Weg se werf

'n Sonneblom in wording.  Ek het dit present gekry, net omdat ek nuuskierig was om te sien of ek dit aan die groei kan kry. Nou kan ek nie wag om te sien hoe mooi dit gaan blom nie. 

Die waarde van die sonneblom in vandag se wêreld kan kwalik oorskat word. Sonneblomolie bevat byvoorbeeld linolsuur, wat, na vertel word, die cholesterol-gehalte in die bloed verlaag. Naas mielies, koring en suikerriet is dit nie verniet een van ons belangrikste landbougewasse nie. Trouens, Suid-Afrika is die wêreld se tiende grootste produsent van sonneblomsaad, en plaaslik word die gewas in Limpopo, Mpumalanga, die Noordwes-provinsie en die Vrystaat verbou. 

Sonnige verhaal van die sonneblom